[L]: Ik interview mensen en de boekenkast is waar ik omheen draai. Zo'n gesprek gaat al heel snel over iemand zelf, soms heel persoonlijk, soms over hoe je werkt, over vrienden, van alles eigenlijk.

[S]: Ja, de boekenkast is dus een soort van metafoor die gaat over karaktertrekken of zoiets, denk ik dan. Ik weet niet, de boekenkast is heel persoonlijk eigenlijk. Letterlijk ook 'the Gesture' van hoe je boeken uit de kast trekt en hoe die leegte daar dan zo blijft en hoe je dat dan weer opvult met iets anders en dat sommige mensen het heel chill vinden als alles op alfabetische volgorde blijft en andere mensen, die zetten steeds alles gewoon weer anders terug en selecteren het op een hele andere manier, ik vind dat heel interessant. Ik heb zelf ook niet eens een boekenkast meer, helaas.

[L]: Had je dat wel?

[S]: Ik had het toen ik nog bij mijn ouders woonde. Toen heb ik hem niet mee verhuisd, omdat ik dacht van ja, ik wil die boekenkast hier later want daar zaten heel veel boeken in die ik niet per se mee wilde nemen. Maar sindsdien heb ik zeg maar altijd mijn boeken ook op zo'n plek gezet in mijn kamer, waar ik ze ook gewoon echt kan pakken. Ze liggen echt overal en nergens, naast mijn bed, ook tegenover m'n bed en ook op mijn bureau, er liggen ook heel veel boeken in de berging, boeken die ik op dit moment niet per se nog lees. Maar ik vind het eigenlijk misschien toch wel fijn een boekenkast te hebben, maar het neemt ook heel veel ruimte in.

[L]: Hebben jullie ook een woonkamer?

[S]: Dit is onze woonkamer. We zitten er wel over na te denken om dingen om te draaien en het te verbouwen.

[L]: Als je het over boekenkasten hebt dan heb je het ook al heel snel over plattegronden. De eerste bij wie ik ben geweest was Gersande, ben je daar wel eens geweest?

[S]: Nee, maar lijkt me wel heel vet eigenlijk.

[L]: Zij woont in een appartement waar haar vader in de jaren 80 woonde en die heeft gewoon één rij boeken in het hele huis achtergelaten. Toen is haar broer er gaan wonen, die heeft ook een rij boeken achtergelaten en daarna is zij er gaan wonen en zij heeft dan weer haar boeken daarvoor gezet bij wijze van spreken.

[S]: Crazy. Het verbaast me niet. Ik ken Gersande niet goed, maar wel goed genoeg om me dit te kunnen voorstellen. Ik heb onlangs ook een heel mooi boek van haar gekocht, wat ze had gemaakt . Dat heet Yerma volgens mij, als ik het goed zeg. Ja, ik was echt zo van. Als ik dan zeg maar iets wil kopen van iemand, dan is het ook wel fijn als het iemand op school is. Ik vind het echt chill om spullen van mensen te kopen. Niet dat ik heel veel geld heb trouwens, maar soms denk ik: Je kan of dit kopen of iets anders uit de winkel. Het is ook zo mooi gemaakt en er zit super veel werk in.

[L]: Waar zag je dit boek?

[S]: Ik had volgens mij Gersande gevraagd of ze me wilde helpen met het binden van een boek met een harde kaft. En toen had ze als voorbeeld deze laten zien. En toen was ik best wel onder de indruk van hoe het is gemaakt, want het is een kopie van een ander boek, maar ook de inhoud vond ik echt super nice en toen had ik aan haar gevraagd of ik er één van haar mocht kopen en ze was ook verbaasd van hé?

[L]: Had ze er meerdere gemaakt?

[S]: Ja, ze had er volgens mij vijf. Ik vind sowiezo Gersande heel fascinerend. Ze is echt een bron van inspiratie of zo.

[L]: Wat leuk.

[S]: Schrijven is iets wat ik heel interessant vind. Ook het idee van een boek, maar soms word dat een beetje ondergesneeuwd door de materialen waar we mee bezig zijn.

[L]: Waar zat je op school?

[S]: Ik zat op een school in Oud-Zuid en ik kom uit Bos en Lommer, of daar ben ik opgegroeid en soms werd me gewoon gevraagd waar dat lag.

[L]: Hoe besloot je naar de Rietveld te gaan?

[S]: Ik was gewoon gaan googlen en zo, want ik wilde heel graag naar Willem de kooning. Ik weet niet eens waarom. Ik weet echt niet waar ik dat op baseerde, ik was er maar één keer geweest, maar toch zat het helemaal in mijn hoofd. Ik ga naar willen de Koning en ik dat gaat mijn school zijn en zo echt super raar.

[L]: Vanwege Rotterdam?

[S]: Ja, ik denk het wel volgens mij omdat ik een beetje de stad uit wilde gaan en ik las vroeger heel veel boeken van Francine Oomen en daar gaat het vriendje van de hoofdpersoon Rosa, haar vriendje heet Neus, die gaat naar Willem de kooning toe. Dus dat zat heel erg in mn hoofd, want dat waren mijn lievelingsboeken vroeger. Dat is echt zo'n grappige periode geweest, die Hoe overleef ik boeken las ik echt altijd en ik las ze ook steeds opnieuw en opnieuw. Maar ik denk dat ik daardoor toen dacht van de Koning. Maar na de open dag ging ik naar de Rietveld.

[L]: Het is wel grappig, ik zit te denken over hoe een boekenkast veranderd als je uit je ouderlijk huis gaat. Een omkeer moment. Wat neem ik mee? Niks? Doe ik alsof Francine Oomen niet bestond?

[S]: Klopt, ik heb die boeken ook niet meegenomen uiteraard. Ik denk dat ik ze nu nog wel eens zou lezen. Lijkt me best wel leuk om dat terug te zien. Ik zie mezelf in het ouderlijk huis, in mijn kamer op m'n bed liggen. Ik deelde een kamer met m'n zusje en we hadden een stapelbed. Als ik in bed lag, kon ik heel veel spulletjes naast me neerleggen. Ik had nooit één boek. Altijd vier of zo op een stapeltje. Dan was ik dat aan het lezen en dan deed ik het weer dicht en dan pakte ik de andere. Dat was heel veilig altijd, daar zo liggen en naar een andere wereld gaan echt heel fijn.

[S]: Ik heb – onlangs heb ik ook een soort van- Giene had dus vertelt dat haar huis was afgebrand.

[L]: Ja, d'r opslag.

[S]: Ja en dat ze heel veel boeken is kwijt geraakt en nadat ze dat tegen ons had verteld heb ik meteen op mijn laptop een lijst gemaakt van alle boeken die ik heb.

[L]: Echt?!

[S]: Ja, want ik dacht zo van. Ik kan mezelf dat ook niet laten gebeuren. Je weet maar nooit wat er met je boeken of zo gebeurd. Dus nu heb ik dat ook en bij elk nieuw boek wat ik aanschaffen, ga ik weer naar het lijstje en dan ga ik zo naar de naam.

[L]: Oh. Mag ik dat zien?

[S]: Ja natuurlijk. Het staat op mn laptop.

[L]: Wauw.

[S]: Het is nog niet helemaal af. Ik ben nog steeds bezig met alles er opzetten. Omdat ik ook vergeet welke boeken ik heb en sommige boeken ook aan mensen uitgeleend dus daarvoor is het eigenlijk ook heel handig.

[L]: Hoe kom je aan deze?

[S]: Die heb ik gekregen van een hele goeie vriendin van mijn ouders. Deze ook trouwens. Staat ook aan de binnenkant, staat zo m'n naam. Senakirfa, gekregen van Anneke Oom. Ik heb die boeken altijd zo mooi gevonden, echt heel chill.

[S]: Hier is ie.

[L]: Wauw.

[S]: Ik heb er ook de boeken op gezet die ik van andere mensen heb geleend. Ik heb bijvoorbeeld van Gersande geleend. Staat er ook op – en dan staat haar naam d'r ook bij dat ik niet vergeten dat ik die ook moet teruggeven

[L]: van Pieter haha.

[S]: Jahaha. Ja, dat boek van Flusser is dat.

[L]: Bedoel je dan van de bieb of van hem?

[S]: Van ja, nee van Pieter zelf. Dat had hij me vorig jaar in de lockdown gegeven.

[L]: Hadden we die niet in de bieb of?

[S]: Nou, volgens mij was ie uitgeleend. Als ik het goed heb. En toen had Pieter tegen me gezegd dat ie zelf ook nog het boek had liggen en dat ik hem van hem mocht lenen als ik dat wilde, omdat hij... Hij woont... Toen ik nog op de Ringdijk woonde, woonde tegenover mij. Toen was hij gewoon op de fiets gekomen en had hij hem ff door mijn brievenbus gegooid.

[L]: Hij is best wel gelezen.....

[S]: Ja! (lacht)

[L]: Heb jij dat gedaan?

[S]: Nee, gelukkig niet! Zo ontving ik hem gewoon ja.

[L]: Oh, wat chill, ik dacht dat hij niet meer aan lezen toe kwam.

[S]: Ik wilde hem nog aan hem teruggeven maar hij zei: Nee. Hou maar gewoon dus nu moet ik eigenlijk zijn naam weghalen denk ik.

[L]: Nee, ik schrijf er gewoon gekregen.

[S]: Doe maar.

[L]: Ik heb ook Pieter geinterviewd.

[S]: Ah, leuk.

[L]: Zo grappig... Al die mensen komen bij elkaar.

[S]: De leuke mensen ook, wat gezellig. Het valt eigenlijk ook best wel mee hoeveel boeken ik heb als ik eerlijk moet zijn of hoeveel ik in mijn kamer heb liggen op dit moment. Maar ja, die andere liggen allemaal in de berging in zo'n grote doos.

[L]: Maar het is wel leuk om gewoon zo'n overzichtje te hebben.

[S]: Ja, vind ik ook wat ik merkte soort van nu heb ik de boeken hier liggen die ik gewoon echt nog uit moet. En anders als ik die andere boeken uit de berging er nog bijhaal, raak ik helemaal in een soort van - Raak ik de kluts een beetje kwijt. Om het maar zo te zeggen. Want dat zijn volgens mij nog 20 andere boeken, die ik ook nog heb en dan heb ik bij mijn ouders ook nog een deel liggen en zo. (Maakt geluid alsof ze een spin van zich af schud) Oh en dit is ook echt een heel mooi boek van Guus Kuijer. Ik las vroeger heel veel Nederlands en nu lees ik eigenlijk alleen maar Engels.

[L]: Je hebt ook wel mensen die gewoon.. dertienhonderd boeken om zich heen kunnen hebben of hoe zou jij...

[L]: Ja, want effe kijken hoor, we kunnen er wel effe doorheen lopen?

[S]: Sommige zijn ook van de bieb, die daar staan. Mijn lievelingsboek, is denk ik deze of nha, misschien deze drie eigenlijk. Eentje van Audre Lorde, Maya Angelou..

[L]: Die boeken in de bieb van de black student-union, wie heeft die, weet jij wie die heeft gekozen?

[S]: Ik denk dat die keuzes gemaakt zijn door Unsettling. Dus dat is dan door Judith en door Tracian.

[L]: Is het niet overweldigend om in één keer zo veel van dat soort boeken te hebben? Dat je denkt van: Ja, maar wat moet ik nu dan lezen?

[S]: Ja, ja, ik heb dat wel inderdaad. Soms denk ik echt van. Ik wil ze eigenlijk allemaal tegelijkertijd lezen. Het is moeilijk om daar een soort van soms een keuze op te maken. Omdat elk boek ook eigenlijk gaat over. Ik wil niet zeggen dat het gaat over hetzelfde, maar er zit nog best wel veel soort van.. Want je kan de boeken nog wel classificeren in subcategorieën ofzo. En soms vind ik het jammer dat het allemaal op zo'n stapeltje wordt gegooid.

[L]: Ja.

[S]: Maar ja, ik snap dat op zich ook wel, want het moet natuurlijk wel een soort van.. dat je in één keer kan zien waar het over gaat. Maar ik denk dat het misschien beter zou zijn om ze iets beters te classificeren. Maar ja, want hoe staan ze nu geclassificeerd? Volgens mij staan ze nog steeds, of de laatste keer dat ik in de bieb was – waarvan ik me herinner staan ze dan als je in de bieb binnenkomt lopen, dan heb je een soort van die, hoe noem je dat zo'n soort display. En dan liggen er volgens mij vaak boeken van James Baldwin tussen. Maar ook die van Audre Lorde zat ertussen. Deze zat er volgens mij ook tussen: Why are all the black kids sitting together in the cafetaria? En nog andere boeken van Angela Davis en nog andere schrijvers. Van Toni Morrison volgens mij ook trouwens. Maarja, want ik denk in essentie is bijvoorbeeld dit boek van Why are all the black kids sitting together in the cafetaria? en het boek van James Baldwin wat ik heb, Notes of a native son, in essentie gaat het wel over hetzelfde onderwerp. Alleen James Baldwin schrijft meer vanuit fictie en dit is dan non-fictie, maar dat is soms ook moeilijk om te zeggen. Want de ervaringen die James Baldwin beschrijft zijn dan eigenlijk ook wel weer non-fictie, want het gaat over z'n eigen ervaring of over hoe hij de wereld heeft gezien, maar dan verteld vanuit een personage die hij heeft bedacht. Het is moeilijker om dat eigenlijk goed te kunnen classificeren.

[L]: Kende je al die boeken al?

[S]: Ja, ik ken meestal de schrijvers wel vaak van de boeken die er liggen. Soms, bijvoorbeeld die wat ik net zei van Fred Moten, dat is iets wat ik heb gehoord maar ik had de boeken nog nooit in het echt gezien, dus toen ik pas naar de bieb ging en zag dat ze drie verschillende boeken van hem hadden dacht ik wel van: Ah nice! Want ik had alleen de naam wel eens voorbij zien komen en heel veel artikelen gelezen en zo maar niet de boeken gezien dus dat was heel fijn. Maar meestal ken ik ze wel, ja. Omdat ik zelf daar voor ook natuurlijk veel heb gelezen van James Baldwin of van Toni Morrison of Audre Lorde of Maya Angelou. Dat zijn denk ik ook wel een soort van iconen uit Amerika. Maar er zijn ook heel veel schrijvers die mensen denk ik vergeten. Er zijn ook heel veel Afrikaanse schrijvers die ook hele goeie boeken hebben geschreven of bijvoorbeeld zelfs Anton de Kom, maar dat is dan Nederlanders. Dat is anders, denk ik ook. Dat ligt daar natuurlijk ook niet, maar dat is wel jammer.

[L]: Ik vind het wel raar dat ik vrienden heb geïnterviewd met een hele grote verzameling fictie, dus literatuur gewoon, maar dat ze zo weinig afro Amerikaanse of Afrikaanse schrijvers of vrouwen überhaupt.

[S]: Ja, ja, dat is echt gek he? Ja of nou gek, het is gewoon hoe de canon is opgebouwd. Maar het is wel... Als je op een kunstacademie academie zit, denk ik wel dat je daar kritisch over moet zijn bij jezelf. Ik had het hierover met Inkeri namelijk en die zij zo tegen mij van dat ze had besloten dat ze geen – dat ze geen mannelijke schrijvers meer zou lezen. Maar ze zij het veel genuanceerder, maar het kwam daar op neer.

[L]: Helemaal niet?

[S]: Ze zij gewoon iets van: Ik wil me alleen nog maar gaan focussen op schrijvers zoals Audre Lorde, Maya Angelou, gewoon de dingen die ik niet heb meegekregen, want ik heb al genoeg gelezen van.. ik weet niet wat voor voorbeeld gaf ze van? Hoe heet die ene gast die dat boek had geschreven? Over die reis die hij maakt in Amerika.. Ik ben z'n naam vergeten.

[L]: Karouack?

[S]: Ja, ze zijn ze. Boeken van schrijvers zoals hem heb ik al zo vaak gelezen. Ik kan het me niet meer veroorloven om eigenlijk zeg maar daar in te blijven zitten. Het is belangrijk om juist de andere kant op te gaan.

[L]: Soms is het ook wel. Ik vond het heel gek om ineens zo'n besluit te maken.

[S]: Switch te maken.

[L]: Over iets wat je altijd denkt heel intuïtief te doen: een boek uitkiezen.

[S]: Klopt. Dat is echt heel erg waar inderdaad. Ik heb daar zelf soms ook last van dat ik dan bijvoorbeeld. Ik was dat boek de wereld van Sofie aan het lezen en dat gaat over heel veel filosofen en op een gegeven moment dacht ik echt bij mezelf van ja.. Ik weet nu wel wat Plato en dergelijke hebben gezegd, maar eigenlijk... Dat wordt zo erg op je gebombardeerd. De hele tijd diezelfde oude filosofen, die wel echt hele nuttige dingen hebben gezegd. Maar eigenlijk wil ik veel meer dingen gaan lezen die eigentijds zijn of die zijn vergeten. Toen had ik zeg maar dit boekje gekocht van Sobonfu Somé. Dit gaat over the Spirit of Intimacy in zeg maar oude, Afrikaanse of West-Afrikaanse culturen, wat ook een filosofie is als je dat zo zou kunnen zeggen. Maar het is heel gek dat dit echt iets is wat ik zelf op moet zoeken en dat andere van de wereld van Sofie is gewoon iets wat makkelijker te vinden is. Of nou ja, zo zeggen mensen dat.

[S]: Nee he, ik dacht al van dat is het waarschijnlijk niet. Als je wilt, kunnen we ook nog effe naar de berging toelopen, als je die boeken alsnog wild zien. In die grote doos.

[L]: Ah, wat zijn dit voor boeken?

[S]: Dat zijn poëzie albums uit de jaren 80. Die heb ik ook gekregen. Ben ik heel blij mee. Toen ik vroeger schrijfster wilde worden, wilde ik tegelijkertijd ook poëet worden, dus ik haalde echt overal mijn inspiratie vandaan.En dit is op dit moment ook één van mijn lievelingsboeken,

[L]: Sun Ra in het spaans. (lacht)

[S]: Jaaaa, maar ook in het engels aan de andere kant. Ik had die gekregen van Jungyeon, dat is een vriendin van mij. Ja, en ik hou heel erg van Bom Dia Boa Tarde publishers. Ik vind hen zo vet, zeg maar als publishing house.

[L]: Ja.

[S]: Ja, ik hoop dat ik daar ook iets mee kan doen tijdens mijn internship. Ik wil misschien naar Berlijn toe gaan om naar al die publishing houses te gaan, omdat dat is op dit moment het enige wat echt kan met corona. Ik wilde eerst heel graag naar New York gaan, maar dat heb ik eigenlijk al een beetje op gegeven moment. Ik denk dat dat echt niet realistisch is. Ik had ook aan Pieter gevraagd of hij me wilde helpen daarmee, dus dat is ook heel fijn. En ik wilde jou ook nog vragen dus ik kom daar binnenkort nog effe op terug. Ja, in deze kast staan inderdaad eigenlijk vooral veel kinderboek, nu je dat zo hebt gezegd. Want ik heb daar niet echt over nagedacht.

[L]: Ja, zo leuk dat je die toch mee neemt. Waardoor komt dat denk je?

[S]: Ik denk dat komt omdat ik weet dat ik heel veel aan deze boekjes heb gehad als kind en omdat ik niet geloof dat ze zeg maar niks meer voor me zouden kunnen betekenen. Gewoon omdat de onderwerpen eigenlijk best wel, hoe zeg je dat, de onderwerpen zijn heel voortdurend, zijn tijdloos. Dus ik dacht altijd bij mezelf, het is niet alsof ik dit hier kan laten liggen want ze zijn nog steeds heel mooi, dus waarom zou ik ze laten gaan? Hier staan een soort van de wijsheden in die soort van als cliché worden beschouwd, maar ik geloof ook heel erg in cliché's. We doen heel vaak alsof clichés gewoon stom zijn, omdat we ze zo vaak horen, maar we horen ze ook zo vaak omdat we niet willen luisteren. Dus dat vind ik altijd heel mooi aan kinderboeken. Inderdaad, het is fijn om ze weer te zien. Ik heb ook een paar losse zines van mensen die ik ken, hun thesissen enzo.

[S]: Klopt. Dat is ook zo. Maar wel een hele waardevolle tijd. Want je kan ook een uur op je telefoon zitten of een uur een boek lezen, denk ik soms. En dan denk ik bij mezelf van ja.... Dan ga ik liever een boek lezen... Maar ik doe het niet altijd. Soms is die afweging maken ook gewoon moeilijk, of zo omdat je niet weet wat je echt belangrijk vindt. En op social media zitten, je krijgt er een dopamine kick van. Daar heb ik het ook wel met vrienden van mij over. Dat gewoon niks doen op Instagram voelt ook als tegelijkertijd heel veel doen, want je bent op zoek naar iets waardoor je brein wordt gestimuleerd. Het is heel gek. Maar het werkt wel zo helaas. Ik vind dat niet zo leuk leuk.. maar goed. Ik probeer er altijd wel kritisch over te zijn. Als ik wakker wordt, dan is Instagram meestal het eerste wat ik open, omdat ik zo mijn brein een beetje wakker maak. Maar dan blijf ik er ook veel te lang op zitten voor wat ik eigenlijk wil doen. En dan heb ik een uur van van de dag verspeelt in de ochtend en dan denk ik echt van... maar dit was niet de bedoeling. Het was gewoon de bedoeling om gewoon wakker te worden en daarna je leven op te pakken, niet om eindeloos te blijven door scrollen of zo... Maar goed. Boeken zijn ook een soort van archiefje. Instagram is eigenlijk ook een soort van archief. Maar je veranderd ook de hele tijd een beetje.. eigenlijk met alles wat je leest.Want de dingen waarvan ik net zei die ik heb onderstreept lees ik soms dan een jaar later of zo en dan kickt het op een héle andere manier binnen. Maar dat vind ik ook fijn en daarom onderstreep ik denk ik ook heel veel.

[L]: Dat is een belangrijk iets. Inderdaad.

[S]: Ja, je verandert als mensen ook de hele tijd. Wat ook heel logisch is. En dat is ook mooi. Want in die verandering zit ook heel veel vrijheid, denk ik. Anders limiteer je jezelf denk ik ook heel erg. Dus dat is fijn, maar het is ook soms heel eng, denk ik. Had je nog andere vragen?

[L]: Je moet ook al bijna naar..

[S]: Ik moet volgens mij om twaalf uur weg.

[L]: Ja. Dat is over vier minuten.

[S]: Oh écht?!

[L]: Ja! De tijd gaat heel snel.

[S]: Crazy! Je mag sowieso nog een keer langskomen, 100 procent. Of gewoon dat we over iets meer specifiekere dingen gaan praten, als je dat ook nog liever hebt.

[L]: Als we elkaar op school zien, dan kunnen we samen een kopje koffie drinken.

Library encounters

Exit
(or bibliography)